Euro Millions: Unieke kans, misleiding of ... oplichting (4)

Naar aanleiding van het verhaal over een lotterijwinnaar in de Standaard, wil ik eens de kansen berekenen op winst met dergelijke loterijen. Euro Millions is een loterijspel dat in vele landen van Europa gespeeld wordt en waarbij de grote pot minimum 10 miljoen euro bedraagt en kan oplopen tot boven de 100 miljoen euro.

Het grappige is dat hoe hoger de pot wordt (omdat die de week ervoor niet uitgekomen is), hoe hoger de inzetbedragen en aantal deelnemers worden. Alsof velen hun neus ophalen omdat er eerder slechts 10 miljoen euro in de hoofdpot zat. Mijn nieuwsgierigheid gaat uit naar wat die extra spelers in gedachten hebben met de extra winst als hun eerste 10 miljoen euro verteerd zijn. Hoeveel rijker ben je met 100 miljoen dan met 10 miljoen als je nog nooit een fractie daarvan bij elkaar gezien hebt.

De lotto zelf is heel eenvoudig: Er worden 5 balletjes getrokken uit een totaal van 50 en 2 sterren uit een totaal van 9. 7 juiste cijfers geven dan de hoofdprijs. Wat zijn de kansen na het vallen van de eerste bal:

1. Eerste bal: 5 kansen op 50, betekent 10%. Dit betekent eenvoudigweg dat na het vallen van de eerste bal reeds 90% van de spelers hun dromen kunnen opbergen. Voor 90% is het al over en out met nog 6 cijfers te gaan:

2. Tweede bal: 4 kansen op 49. Dit betekent dat na 2 ballen reeds meer dan 99% uitgespeeld is of minder dan 1% die nog in de running is. Nog 5 ballen te gaan:

3. Derde bal : 3 kansen op 48. Uitgespeeld: 99,9.. %

4. Vierde bal : 2 kansen op 47 : 99,99..%

5. Vijfde bal: 1 kans op 46: Maken geen kans meer op winst: 99,999..%. Dit betekent dat zo goed als iedereen reeds de handdoek heeft mogen gooien en er moeten nog steeds 2 sterren getrokken worden. De sterren zijn cijfers van 1 tot 9.

6. Eerste ster: 2 kansen op 9.

7. Tweede ster: 1 kans op 8. Na deze laatste ster zijn 99,99999..% uitgespeeld of is de kans 0,00000131% op winst van de hoofdprijs. Zeg nu zelf: Ziet u al de reclames op radio en tv:

Waag uw kans op Euro millions! Wordt multimiljonair! Nooit meer werken! Uw kans is maar eventjes 0,00000131%. Nergens heeft u meer geluk nodig dan hier!

Hoe? U heeft deze slogans nog nooit gehoord? Daarom ook is de reclame die u wel hoort, misleiding op grote schaal en oplichting zelfs. Brood en spelen. Zijn 90% van de particulieren verliezers op de beurs, dan zijn 99,99..% van de lottospelers verliezers. Natuurlijk gaat een regelmatige speler af en toe een kleinere prijs in de wacht slepen, maar op de lange termijn zal hij altijd verliezen. De kans dat u die grote winnaar bent, blijft iedere week… 0,0000013%. Misschien moeten ze naar analogie met de sigarettepakjes op het lottoformulier de volgende tekst vermelden: “De kans dat u geld verliest, is vele malen groter dan dat u er wint.”

Ik weet niet als u die toestellen met muntjes kent in lunaparken? Je hebt verschillende niveau’s waarop stapels muntjes en andere gadgets liggen. Door heen en weer bewegende schuivertjes vallen, doordat u bovenaan steeds muntjes bijgooit, andere muntjes naar een lager niveau. Als u geluk hebt, kan er een gans stapeltje naar beneden vallen. Als ze uiteindelijk van het laagste niveau afvallen, komen ze in het bakje onderaan terecht waar je ze kunt oprapen en “uw winst” binnenrijven. Wat minder opvalt, is dat veel muntjes verdwijnen langs de zijkant en nooit in het onderste bakje terechtkomen. Zo is de totale som van alle ingeworpen muntjes altijd veel groter dan het terug op te rapen muntjes. De lunapark (of kermis) eigenaar kan ’s avonds zijn winst tellen.

De loterij is eigenlijk hetzelfde. Het ingelegde bedrag is altijd veel groter dan het uitgekeerde (ong. 50%). Het netto resultaat voor de spelers is dus altijd dik negatief. Zoals bij beursorders geld bij de brokers en beurzen blijft plakken, zo blijft bij de lotto veel inleg plakken bij de distributie en de organisatie (28%) en … de overheid (22%). Deze laatste verbiedt over het algemeen kansspelen, tenzij … ze ze zelf organiseert. De overheid speelt dan Sinterklaas met de rest voor sportsponsering en goede doelen subsidiëring.

Wie voor de kik op de lotto speelt, hoeft dit niet te laten. Zolang je je leven maar niet laat afhangen van die ene piepkleine kans. Het bespaart u een wekelijkse ontgoocheling. Al te dikwijls zie je mensen hun laatste geld aan lotto of andere krasbiljetten spenderen. Ook gepensioneerden. Alsof ze toch wanhopig de slag willen slaan waarin ze in hun leven niet geslaagd zijn. Zo heb ik nog een anekdote over krasbiljetten.

Nog niet zo lang geleden is een winkelierster van een krantenboetiekje failliet verklaard. Ze had er niets beter op gevonden alle krasbiljetten die in haar winkel ter verkoop lagen … zelf af te krabben. Hopelijk heeft ze toch tijdens het krassen haar pleziertje gehad.