zilver of goud kopen

Beste belegger,

U heeft wellicht al gemerkt dat we in zeer rumoerige tijden terecht gekomen zijn. De periode die voor ons staat, zal in niets te vergelijken zijn met wat we zelf al hebben meegemaakt. Daarom is het belangrijk om niet alleen te zorgen voor financiële winsten, maar evenzeer voor het veilig stellen van uw kapitaal. De producten die sinds duizenden jaren bewezen hebben vermogen vast te houden zijn goud en zilver. Hoe u dit kunt doen en waarom goldmoney een zeer goede keuze is, zal ik proberen te verduidelijken met vraag en antwoord.

1. Waarom goud of zilver?

Het is even schrikken indien u niet weet dat papieren geld niets waard is. Als u een huis hebt, dan hebt u iets die waarde heeft. Evenzo hebben goederen zoals een auto, tv, voeding, kledij enz. een waarde, die ook uitgedrukt kan worden in geld. Helaas geldt het omgekeerde niet meer.
Geld was vroeger gedekt door een hoeveelheid goud (1 dollar was een bepaalde hoeveelheid goud). Nixon heeft daar in 1971 komaf mee gemaakt en sindsdien is er geen wettelijke verplichting meer om dollars om te ruilen voor goud. Dit geldt ook voor alle andere munten zoals de euro, de yen, de pond, enz. Het huidige financiële systeem is nu gestoeld op vertrouwen. We vertrouwen er met zijn allen op dat ons geld (de euro) een bepaalde waarde heeft. Dit betekent dat we voor bvb. 1000€ verwachten dat we daar een aantal goederen mee kunnen kopen. Valt echter het vertrouwen weg, dan valt ook de waarde van het papieren geld weg. Zo kan bij hyperinflatie een brood meer dan 1000€ kosten. Niet het brood is meer waard geworden, neen, het is het geld(euro) dat zijn waarde heeft verloren. Papieren geld wordt nu uit het niets gecreëerd door centrale banken. Men kan er dus zoveel van maken als men wil. Goud en zilver kan niet zomaar bijgemaakt worden. Als er al goud of zilver bijkomt, moet daar hard voor gewerkt worden in de mijnen. Tevens gaat vooral zilver ook verloren in industriële toepasingen. Daarom blijven die hoeveelheden goud en zilver stabiel en vooral schaars. Als 1oz goud nu 1000€ kost, kunt u daar met beide een mooi kostuum mee kopen. Krijgen we hyperinflatie, dan zal dat kostuum misschien 100 000 euro kosten, u zal echter nog altijd met 1 oz goud datzelfde kostuum kunnen kopen.

2. Waarom fysiek goud en zilver?

Er bestaat heel wat financiële producten, derivaten geheten, die een claim zijn op goud en zilver. Zo heb je ETFs, turbo's, trackers,... noem maar op. In se is er niets mis met deze producten in het huidige financiële systeem. Het is echter net de bedoeling om ons te beschermen tegen dit systeem. De goud- en zilvermarkt worden zwaar gemanipuleerd. Zo loopt er nu een gerechtszaak tegen verschillende Amerikaanse banken omdat deze papieren uitgeven (zoals bovenstaande derivaten) die helemaal niet gedekt zijn door goud en zilver. De klacht bestaat erin dat er 100x meer papier voor zilver uitgegeven is dan ze zilver hebben. Wanneer iedereen daadwerkelijk zijn zilver opvraagt, kunnen deze banken nooit daaraan voldoen. Dan worden ook deze papieren waardeloos. Zilver bezitten enkel en alleen gedekt door papier uitgegeven door een bank is dus even onbetrouwbaar als papieren geld, en dat is nu net hetgeen we willen vermijden. Enkel het fysieke bezit is de enige zekerheid.

3. Waarom is stockeren bij Goldmoney veiliger dan thuis?

Dat is een heel belangrijke en terechte vraag. Eerst en vooral is het, tenzij u in een bunker woont, niet erg veilig om goederen met een grote waarde gewoon thuis te hebben. Zal u nog met een gerust gemoed vertrekken als u weet dat er een kapitaal aan goud en zilver in uw huis ligt opgeslagen? Wellicht niet. Zeker als de tijden rumoeriger worden, zal inbraak een dagelijkse kost worden. Ligt het edelmetaal dan zoveel veiliger bij goldmoney? Inderdaad, want goldmoney is enkel een administratief kantoor. Het goud zelf wordt opgeslagen in zeer zwaar bewaakte vaults, gespecialiseerd in goud en zilver. Tevens hebt u de keuze tussen verschillende vaults in de wereld: Zurich, Londen en Hong-Kong. U kunt goudstaven bovendien op naam laten registreren. Bovendien is er een verzekering afgesloten en gebeuren er op kwartaalbasis externe audits. Veiliger kunt u het echt niet hebben. Meer informatie vindt u hier: (why goldmoney? Secure).

4. Is het kopen/verkopen van goud en zilver ingewikkeld?

Het moeilijkste is het openen van een account. Eens u daar door bent, is de rest zeer eenvoudig. Van zodra het overgeschreven bedrag in uw account geboekt is, kunt u ogenblikkelijk goud en zilver aankopen. U hoeft geen afgeronde hoeveelheden kopen, alles wordt herrekend tot in decimalen. Eens u goud en zilver gekocht hebt, zijn er diverse mogelijkheden:

1.Omzetten van metalen, bvb. goud omzetten in zilver.
2.Betalen in goud aan een andere klant van goldmoney.
3.Het edelmetaal terug verkopen. Dit kan in zes verschillen valuta. Stel u heeft goud gekocht met euro's. De euro keldert, dan kan u bijvoorbeeld uw edelmetaal in dollars laten uitbetalen.
4.Eens uw goud/zilver verkocht hebt, kan u het bedrag in de door uw gewenste valuta naar een rekening bij een andere bank laten transfereren.
5.U kan uw goud fysiek laten leveren bij u thuis. Indien u een volledige baar op naam hebt, kan u dit doen, of u kan uw goud laten omzetten in bvb. 100 gram baren en deze afhalen of laten leveren.Meer informatie vindt u hier: (Service&Rates, o.a. redeem gold ).

5. Is goldmoney duur?

Dit is een sterk punt van goldmoney. De prijs van aankoop is gebaseerd op de wereld marktprijs en wordt continue aangepast volgens de markt. U vindt een rekenmachine op de website waarbij u zelf alles kunt berekenen. Waar andere aanbieders tot 50% boven de spotprijs eisen, beperkt goldmoney zich tot enkele procenten. Van 1,48% voor grote goudaankopen tot 4,24% voor kleine zilveraankopen. Het wordt nog interessanter als u weet dat u kunt verkopen zonder enige kost. Goldmoney betaalt gewoon de marktprijs van het ogenblik zonder kosten. Probeer u maar eens fysiek goud of zilver te verkopen aan financiële instellingen zonder een serieuze discount. Het zal niet lukken. Verder dienen er wel stockage- en verzekeringskosten betaald te worden. Maar ook deze liggen zeer laag.

6. Hoe verschillend is goldmoney van een andere bank?

Zoals dag en nacht. Als u geld naar de bank brengt, wordt dit onmiddellijk terug uitgeleend. U denkt dan wel dat u over uw geld kan beschikken, maar in de praktijk is dat geld er niet meer. Indien er een "run on the bank" is, als iedereen gelijktijdig zijn geld terug opvraagd, zullen slechts de eersten hun geld krijgen. Binnen de kortste keren is de bank failliet en kan de rest naar zijn geld fluiten. Bij goldmoney ligt dit volledig anders. Al het goud en zilver die in de vaults gestockeerd liggen, blijft eigendom van de klanten. Goldmoney doet enkel de administratie, ze bezitten het edelmetaal niet. Zo kunnen ze geenzins het goud uitlenen, dat recht hebben ze niet. Vandaar ook de externe audits en de beschermde vaults. Goldmoney leeft dus enkel van de commissie bij aankoop en de transactiekosten voor omzetten of overschrijven van metalen.

7. Hoe start ik?

Eénmaal u op de website bent: www.goldmoney.com, klikt u op "free sign up". Zoals u het leest, is dit volledig gratis. U vult de gegevens in die gevraagd worden. Daarna zal je een mail krijgen ter bevestiging van uw account. Daarna krijgt u een accountnummer met een passwoord door uzelf ingesteld. Hiermee krijgt u reeds volledige toegang tot uw holding. Uw account is volledig in orde en u kunt nu rustig alles bekijken. Er is geen enkele verplichting om verder door te gaan. Indien u wel overtuigd bent om hier goud of zilver te kopen, zal u nog een zestal stappen moeten invullen om u persoonlijke gegevens aan te vullen. In ieder geval verplicht het aanmaken van een account u tot niets en kost het u niets.

7. Hoe betrouwbaar is deze bank?

100%. De bank bestaat reeds sedert 2001 en is er gekomen als reactie tegen de huidige bestaande banken. Tevens zal het totaal aan gestockeerd goud, zilver en platinim deze maand wellicht 1 miljard dollar overschrijden. U bent dus zeer zeker niet alleen om daar uw edelmetalen te hebben.

.

Wat als de euro faalt? Bescherm uw vermogen als de beurs en de economie instorten

Toonaangevende sprekers laten op 15 mei hun licht op de materie schijnen en komen met oplossingen!

Financiële zekerheid een utopie? Indien u een vermogen hebt, beseft u als geen ander hoe belangrijk dit is om dit vermogen te houden!
Laat me u eerst even uitleggen wat voor bijeenkomst het om gaat:
Nu we economisch weer met de neus op de feiten gedrukt zijn en weten dat zelfs de machtigste banken failliet kunnen gaan,
is de vraag van veel particulieren op welke wijze ze hun huidige welvaart en vermogen kunnen beschermen tegen een economische terugval en een val van de beurs.
Kan het wel, je financieel beschermen als de economie in elkaar stort en vermogens op alle fronten verloren gaan?
Ja, dat kan.
Het is dus alleen de vraag HOE dat dan kan.
Waarom waren er beleggers en particulieren die in en na de crisis van 2008 profiteerden, terwijl zoveel anderen enorme vermogens verloren? Was dat geluk of was dat beleid?
Drie sprekers zullen aantonen dat het beleid was en dat ook u in een volgende ronde van economische rampspoed in staat zult zijn uw vermogen (beter) te beschermen.
Dat is de strekking van het evenement dat Tom Lassing en Maarten Verheyen op 15 mei 2010 organiseren in Eindhoven.
Een bijzonder interessante bijeenkomst met in ieder geval de volgende sprekers:
1. Willem Middelkoop
2. Marc de Mesel
3. James Turk (Engelstalig)
Willem Middelkoop is bekend van zijn TV optredens en de boeken die hij schreef (zie ook bij het tabblad video’s).
Hij werd voor de crisis vooral afgedaan als zwartkijker en beroepsmatige azijnzeiker, maar wat heeft hij gelijk gekregen! Had maar tijdig naar hem geluisterd,
dan had u ook ongetwijfeld heel wat verliezen voorkomen!
Marc de Mesel, een goede kennis van mij, lijkt van de drie sprekers waarschijnlijk het meeste op u.
Hij is een particuliere belegger die net zoals zoveel anderen keihard ondervonden heeft dat banken alleen maar uit zijn op eigen gewin.
Sinds 2007 beheert hij dan ook zijn eigen portefeuille weer, nadat grootbanken zijn vermogen daarvoor alleen maar deden slinken.
Marc heeft een uitgesproken mening en visie en steekt die niet onder stoelen of banken.
James Turk geeft al sinds 1987 zijn eigen blad, “The Freemarket Gold & Money Report” uit.
Hij is oprichter en CEO van Goldmoney, alwaar ook ik persoonlijk mijn goud en zilver heb liggen.
Zijn visie op goud was de juiste en zijn oplossing voor particuliere beleggers was uniek en briljant.
Dit is een man met visie zoals er weinigen zijn.
Voor mij ook de eerste keer dat ik hem persoonlijk ga ontmoeten en ik zie daar ook echt naar uit.

goudlogica op de beurs

Volgens mijn kennis wordt goud minder waard bij een deflatie-scenario en meer waard bij een inflatie-scenario. Deflatie betekent immer letterlijk dat geld meer waard wordt t.o.v. goederen (zoals goud) en inflatie het omgekeerde.

Nu hebben er in een goede week tijd 2 belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Eerst was er het Dubai debacle en laatst de “goede” werkloosheidscijfers in Amerika. Na het bekend maken van beide berichten kreeg de goudprijs een klap van jewelste.

Eerst Dubai. Daar is eigenlijk hetzelfde gebeurd als in Amerika de laatste 2 jaar. Je ziet dan een kredietcontractie ontstaan, waardoor we in een deflatoire periode terechtkomen. Volkomen terecht dat de goudprijs hierdoor van zijn pluimen moet laten. Twee dagen later was men dit wel al vergeten en koerste goud op recordhoogte.

Dan de werkloosheidscijfers. Die wijzen op een economisch herstel. Wie zegt economisch herstel, zegt meer inflatie. (en later hogere rentevoeten want lager kan niet meer). Hebben we daarnet niet gezien dat inflatie de goudprijs doet stijgen? En toch kreeg de goudprijs een klap.

Waar is de logica dan? Nergens. Een zoveelste bewijs dat beleggers maar wat doen en dat beleggen van dag tot dag waanzin is. Wie een te korte termijn visie heeft, raakt constant in de knoop. Je kan heus wel andere redenen vinden om te verklaren waarom iets wel of niet gebeurt. Zoals de goudprijs daalt omdat de dollar stijgt. Logisch, maar waarom daalt de goudprijs dan ten opzichte van alle ander munten?

Ik heb een goeie 10% in fysiek goud en zilver zitten, strategisch gekocht als BUY and HOLD. Het is natuurlijk leuk als je dagelijks de waarde daarvan ziet stijgen. Alhoewel. Misschien betekent het wel dat de waarde van de rest (90%) daalt. Dan zit ik verkeerd door slechts 10% in fysiek edelmetaal aan te houden.

De beste methode om in goud te beleggen is periodiek aankopen. Jaarlijks, per kwartaal of één keer in de maand, hoe regelmatiger hoe beter. Je koopt wel telkens voor hetzelfde bedrag op hetzelfde tijdstip (bv. de 16de). Je koopt dus onafhankelijk van de prijs. Hieruit volgt automatisch dat u weinig ounces zult hebben als het goud duur staat en veel (of meer) als het lager staat. Hierdoor zal u goed zitten met uw gemiddelde. Weeral een reden minder om bezorgd te zijn over de dagelijkse zottigheden op de beurs.

Wanneer verkopen? Nooit! Hopelijk nooit!

Tenzij het financiële systeem instort: morgen, volgend jaar of over twintig jaar.

Tenzij de overheid niet meer in staat is om later een degelijk pensioen te betalen.(In België staat dit zo goed als vast)

Beide scenario’s vind ik zeer waarschijnlijk en mocht ik het toch verkeerd hebben: Mijn drie kinderen zullen deze buit met dank aanvaarden.

goud als vermogensbescherming

Er zijn een aantal redenen waarom goud een "gouden" toekomst heeft. U moet weten dat goud al 5000 jaar als betaalmiddel bestaat. Het heeft altijd zijn waarde bewezen en zal ze altijd bewijzen. Als u daarentegen kijkt naar papiergeld, da overleeft dit meestal slechts een 70-tal jaar.
Ook het huidig papiergeld heeft deze ouderdom bereikt. Tot de jaren dertig werd geld gedekt door goud. Met andere woorden iedere dollar papiergeld vertegenwoordigde een vaste waarde ten opzichte van het goud. 1 dollar was ongeveer 1/20ste van een ounce goud. Sindsdien werd het losgekoppeld en werd de dekking hoe langer hoe kleiner. Vandaag moet je al meer dan 1000 dollar betalen voor diezelfde ounce goud. Wat een verschil met die 20 dollar. Het papieren geld inflateert dus ten opzichte van waardegoederen zoals goud en zal dit blijven doen. Omgekeerd betekent dit dus dat goud in waarde zal blijven stijgen. Hieronder geef ik enkele voorbeelden die dit ondersteunen:
1. De goudprijs is omgekeerd evenredig met de dollarprijs. In Europa betalen we natuurlijk met euro's. Het verleden heeft echter aangetoond hoe zwakker de dollar tegenover andere munten, hoe meer de goudprijs stijgt. Uit alle gegevens blijkt dat de dollar aan een val bezig is. De dollar als wereldmunt is tanende. Er worden meer en meer afspraken gemaakt tussen landen om de dollar buitenspel te zetten in onderlinge betalingen. Een dollar die minder gegeerd is, is een dollar die minder waard is.
2. Door de financiële en economische crisis zijn mensen bang geworden. Aandelen kunnen fel dalen, frauderende bankiers, politiekers die er niets van terecht brengen. kortom de toekomst ziet er onzekerder uit. Vorig jaar en begin dit jaar zien we dan dat goud en goudbeleggingen mooi stand houden tegenover dalende aandelen of mogelijk failliet gaande bedrijven. Goud is dus een veilige vluchthaven in rumoerige tijden.
3. Centrale banken van diverse landen geven het voorbeeld: ze kopen goud. Vooral China heeft in het geheim al een behoorlijke goudvoorraad aangelegd.
4. Goud zit in een stijgende trend. Wat stijgt trekt nieuwe kopers aan waardoor de trend nog versterkt zal worden.
5. In technische termen is er een doorbraak gekomen. Wie een beetje thuis is in de technische analyse weet dat dit een forse stijging kan teweegbrengen.
6. Goud is de ideale bescherming tegen de komende inflatie. Deze inflatie is niet te vermijden om er enorm veel geld wordt bijgedrukt om de crisis te bestrijden. Meer geld betekent minder waarde ten opzichte van goederen en dus inflatie.
7. Goud staat nu op een goeie 1000$. Dit is hoger dan de top in 1980. Als we echter de inflatie meerekenen dat moet goud tot 2271$ stijgen om diezelfde waarde te hebben. Velen menen dat goud nog veel verder kan doorstijgen. De stijging van goud is dus pas begonnen.

Hoe gaat het nog met General Motors?

Zeer goed. Dank u. De aandelen van GM verkopen nog altijd als zoete broodjes (sommige dagen meer dan 10 miljoen stuks!). De gemiddelde prijs schommelt al een paar maanden rond de 75 cent per aandeel.  Goedkoop? Zeer zeker, want wat heb je de dag van vandaag nog voor minder dan 1 dollar. Waanzin? Ik denk van wel.
Tijdens mijn vergelijkende studie tussen de aandelen GM en Renault (zowat een jaar geleden gestart), kon ik maar niet begrijpen dat er mensen aandelen GM kochten. Het faillissement was reeds vorig jaar zonneklaar, maar dit weerhield niet dat er nog voor miljarden dollars GM aandelen werden gekocht tot aan de faling.
Toen de faling een feit werd, verwachtte ik dat het aandeel snel naar nul zou dalen. Niet dus. Het noteert nog steeds aan 75 cent.
Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat er nog steeds verwarring is tussen het nieuwe GM en het oude. Nochtans is dit duidelijk. Het nieuwe GM is niet beursgenoteerd (in handen van de Amerikaanse overheid), terwijl het oude GM met ticker MTLQQ (Motors Liquidations) failliet is. Wie failliet zegt, weet dan dat er voor de aandeelhouders meestal geen waarde meer overschiet.
Dit wordt bevestigd op hun eigen website : http://www.motorsliquidation.com

Investor Alerts
None of the publicly owned stocks or bonds issued by the former General Motors Corporation, including its common stock formerly traded as “GM”, are or will become securities in the General Motors Company (”new GM”), which is an independent company. All of these securities relate to Motors Liquidation Company and will be treated in accordance with the provisions of the U.S. Bankruptcy Code and the rulings of the Bankruptcy Court.
Management continues to remind investors of its strong belief that there will be no value for the common stockholders in the bankruptcy liquidation process, even under the most optimistic of scenarios. Stockholders of a company in chapter 11 generally receive value only if all claims of the company’s secured and unsecured creditors are fully satisfied. In this case, management strongly believes all such claims will not be fully satisfied, leading to its conclusion that the common stock will have no value.

Hoe optimistisch moet men zijn om toch nog te geloven in waarde van dit aandeel. Ook de sec en Finra sturen dezelfde waarschuwing uit: http: //www.sec.gov /investor/alerts/bankruptcygmalert.htm

The SEC and FINRA are issuing this Alert because we believe there may be widespread misunderstanding by investors that stock in the “old” General Motors Corporation (now known as Motors Liquidation Company) is related to the “new” General Motors Company (new GM). FINRA halted trading in old GM (which had been using the GMGMQ trading symbol) on July 10, 2009, and has since issued a new ticker symbol for the old GM stock—MTLQQ—to avoid having it confused with the new GM, which currently has no publicly traded securities.
This Alert also reminds investors that holding shares of any company involved in bankruptcy, or buying shares in a bankrupt company in the hope that those shares will surge in value down the road, are highly risky courses of action.

Ik wil hier geen waardeoordeel vellen over andere aandelen, maar pennystocks, het blijft een aparte,  onbegrijpelijke wereld.
Hoe het nieuwe GM uit het oude is ontstaan, is even onbegrijpelijk. Chantage, fraude en manipulatie met de Amerikaanse overheid in een glansrol. Wordt vervolgd.

Sell in May ....

Sell in may and go away, but remember to be back in september. Deze beurswijsheid kent iedereen.

Kan men echter van een beurs”wijsheid” of eerder van een beurs”stommiteit” spreken? Wie dit jaar de beurs verliet op 1 mei en terugkeerde op 1 september heeft een indexrally gemist van meer dan 20% op 4 maanden.

U mag het opzoeken, maar veel indexstijgingen van die grootte op zo’n korte tijd zal u in de geschiedenis niet tegenkomen. Ook niet tijdens de zogenaamde supermaanden in de winter.

Het besluit kan daarover kort zijn: Als men zich laat leiden door zulke “wijsheden”, al bezitten ze ergens een theoretische grond van waarheid, kan het in de praktijk echter lelijk tegenvallen.

Wie vandaag terug instapt en de beurs daalt mogelijkerwijze 20% in de volgende 4 maanden. Wat ben je dan met deze “wijsheid” geweest?

Timen is zeer belangrijk om winst te hebben: laag kopen en hoog verkopen levert de meeste winst op en dat doe je best met fundamentele analyse van het aandeel, geholpen door TA. Laat die “wijsheden” voor wat ze zijn. Kent u er ook waarin u niet gelooft?

Hoe "beurs" is de beurs?

Na de rally van afgelopen maanden zijn de aandelen in no time terug van weggeweest. Nu rijst de vraag: Is de beurs niet stilletjes terug “overrijp” aan het worden?.  Het valt op dat de spreidstand tussen de verschillende meningen met de dag groter worden en dat voelt niet goed aan.
De signalen die verschillende instanties en analisten de wereld insturen, lopen steeds verder weg van elkaar: Voor de ene is het grote herstel begonnen, voor de andere moet het ergste nog komen.
Reeds meer dan een jaar stelt zich de vraag: Krijgen we deflatie of (hyper)inflatie. De meeste landen bevinden zich nu min of meer in een deflatoire periode, doch klinken de waarschuwingen voor hyperinflatie steeds luider. Grondstoffen die aan een spectaculaire klim begonnen zijn en waarschuwingen dat vooral de dollar en de euro door de ongebreidelde geldschepping niet alleen flink van hun pluimen zullen moeten laten, maar straks helemaal niets meer waard zullen zijn. Onvoorstelbaar, maar dat dachten ze ook in het vooroorlogse Duitsland of recenter in Argentinië. Daartegenover roept de bank JP Morgan dat zich hiertegen indekken met goud een stommiteit is,  goud zal de volgende jaren niet meer stijgen.
Ook volgens Bernanke zijn de groene scheuten van het voorjaar verder doorgegroeid en is het bezweren van de depressie een feit. De wereld en in het bijzonder de Westerse wereld is begonnen aan het herstel. De beurzen, een handje geholpen door banken en media (beide enorme manipulators), volgen deze lijn en hebben een enorm klim achter de rug. De krediet- en economische crisis lijken al lang vergeten door de beleggers en stuwen de beurzen nu reeds meer dan 50% hoger dan het dieptepunt begin dit jaar, nauwelijks enkele maanden later dan toen het bloed door de straten vloeide en het totale instorten van de economie en het financieel stelsel een kwestie van tijd was.  Hierin schuilt een groot gevaar: Indien de werkelijkheid zwaar zou tegenvallen, is een echte crash nabij. En hoe hoger de beurs klimt, hoe groter en sneller de crash zich kan voltrekken: 10 tot 20 procent op enkele dagen, zelfs op 1 dag, behoort dan tot de mogelijkheden, want een echte crash doet zich altijd voor in een (snel)  stijgende beurs en wie wil nog eens een jaar als 2008 meemaken en toekijken hoe zijn aandelen dag na dag  minder waard worden. Deze gedachte zou paniek kunnen veroorzaken.
Ergens stond te lezen (niet zelf uitgerekend) dat de AEX-index bij historisch gemiddelde koers/winst verhouding (welke voor veel beleggers toch een belangrijk gegeven is) de waarde 30 zou moeten hebben. U leest het goed: De AEX  ( nu 300) zou 10x boven zijn historisch gemiddelde noteren. Een mens zou van minder panikeren. De vele verliezen en de veel kleinere winsten van de ondernemingen tijdens de laatste 2 kwartalen zijn daar debet aan. Deze situatie kan zo niet blijven natuurlijk, de resultaten van de ondernemingen zullen wellicht terug normaliseren, maar er is duidelijk nog een lange weg af te leggen. Tot nader order leven we met een opgeblazen AEX (ook alle andere indexen) die ieder moment kan imploderen.
Er zijn er die zich  bewust  zijn van dit gevaar en hebben besloten om de zwartepiet, hun laatste kaart, door te geven.  Ze roepen iedereen op om hun winsten te nemen en al hun aandelen te verkopen.  Voor wie veel winst heeft, is dit geen slecht idee. Probleem is dat je dan geen kaarten meer hebt om verder te spelen. Wie vindt dat hij graag nog meer winst wil, kan met een deeltje van zijn reeds gerealiseerde winst putopties kopen om zich te beschermen tegen grote dalingen en daarnaast speculeren op een verdere stijging van de beurs. Is het enkel een tijdelijk dipje dan neem je eventueel winst op je opties en heb je nog steeds je aandelen. Een tweede mogelijkheid is trailers op je aandelen zetten, waarbij ze automatisch tijdig verkocht worden indien ze aan een daling beginnen. Blijft de beurs integendeel nog maanden  (of jaren) stijgen, dan pik je ook die winst mee.
Wie geen aandelen meer heeft, zal ontdekken dat Tina (There is no alternative) nog altijd rondloopt. Daar zit je dan met je cash die na hyperinflatie niets meer waard kan zijn. Dan maar uw cash omzetten in goud? Ja! En  deflatie dan? U merkt het: de spreidstand is nog nooit zo groot geweest.

beursadvies nr.1

De bedoeling is om een aantal adviezen te geven over de beurs. Het zijn geen gouden tips voor één of ander aandeel, maar vooral beurswijsheden, die iedereen kent, toch onvoldoende rekening mee houdt bij een aan- of verkoop. Nu is mijn vraag: Wat is het belangrijkste waar je moet aan denken vooraleer je begint met beleggen? Voor u verder leest, probeer de vraag eerst voor uzelf te beantwoorden.
Bij wie kunnen we beter zijn dan bij Warren Buffett, de succesrijkste belegger tot hiertoe, om deze vraag te beantwoorden. Welnu hij splitst het antwoord uit in twee puntjes:

1. VERLIES NOOIT GELD
2. ONTHOUD PUNT 1

(foto gamma)

Duidelijker kan je het niet zeggen. Deze puntjes gelden niet alleen bij het beleggen, overal waar je met geld te maken krijgt, moet je hiervoor oppassen. In het dagelijkse leven doen we nochtans ons best om dit te vermijden, waarom dan ook niet op de beurs?
Zowel bij aankoop en verkoop van aandelen of NIETS doen, want dat is ook een beslissing!, moeten deze 2 puntjes het eerste zijn waaraan je denkt alvorens een beslissing te nemen. Een geruststelling is dat iedereen wel eens met verlies te maken krijgt, in 2008 maakte waarschijnlijk de overgrote meerderheid verlies, maar door deze puntjes immer in gedachte te houden, zal je veel bewuster beleggen en vooral grote verliezen beperken. Zeker vandaag met het internet, is handelen slechts een kwestie van een paar muisklikken en belandt dat bewust beleggen soms in het vergeethoekje. Toen men zich vroeger naar de bank moest begeven om een beursorder te laten uitvoeren, was de aan- of verkoop een stuk lastiger en dus bewuster.
We zijn het er dus over eens dat beleggen moet gelijkstaan met winst maken, anders heeft het weinig zin. Hoe gaan we daarvoor te werk? Beursadvies 2,3 en 4 zal gaan over respectievelijk de drie belangrijkste handelingen: wanneer tot aankoop overgaan: waarom u in 2008 niet mocht kopen!, wanneer "niets doen" en wanneer verkopen: hoe u  uw verlies kan beperken en uw winsten tijdig kunt binnenrijven.
.
Deze beursadviezen zijn persoonlijk. De bedoeling is om de 10 belangrijkste aandachtspunten bij het beleggen op te sommen. Reacties zijn dan ook welkom. Bent u het eens? Oneens? Of heeft u er een andere kijk op? Aarzel niet en reageer. Alleen zo worden we slimmer, zowel u als ik. Misschien is uw advies wel een beter advies!

Ga verder naar Beursadvies nr.2

Beursadvies nr.10: Ken Uzelf

Is dit niet het belangrijkste advies, dan is het toch het meest delicate. Iedere belegger moet zichzelf de vraag stellen: Is de beurs wel iets voor mij? Technisch gezien maakt het bij het beleggen natuurlijk uit of je nu 10000€ of 10 miljoen euro ter beschikking hebt. Het verschil is dat de laatste bij een zelfde rendement 1000 keer meer geld opstrijkt. Maar daar gaat het hier niet over. Hoe u tegen het beleggen aankijkt, is veel belangrijker.

De cijfers voor particuliere beleggers zijn dramatisch. 90% van hen zou op het einde van de rit verlies maken. Diverse redenen worden aangehaald:

• Ze verkopen te vlug na een kleine winst, maar laten hun verliezen eindeloos oplopen.
• Ze verlaten de beurs na een slecht jaar, om terug te komen als de beurs op een hoogtepunt staat.
• Ze traden te veel, waardoor het rendement opgeslorpt wordt door kosten.
• M.a.w. Paniek en hebzucht staan te veel vooraan in het woordenboek.
• Ze veranderen teveel van tacktiek zonder die een kans te geven.
• Ze hebben geen plan, noch orde of discipline.

Je kan nog wel enkele redenen verzinnen waarom het niet goed loopt. Ken je ook dat gevoel dat je bij winst wel 100 keer naar de cijfertjes wil kijken, maar bij verlies liever wegkijkt? Zeer menselijk, nochtans wie een goed belegger wil zijn, zal in beide gevallen even neutraal moeten zijn.

Verkoop je in paniek, omdat je denkt dat de beurs de volgende dag misschien zwaar zal dalen? Of koop je gretig omdat je vreest de rally te missen? Bezorgt de beurs je slapeloze nachten omdat je het gevoel hebt de zaken niet meer in de hand te hebben? Toch belangrijke zaken. Dan moet u zich de vraag stellen: is de beurs iets voor mij? Misschien kun je dan het volgende doen: Stop drie maanden met beleggen op de beurs. Is uw leven een stuk aangenamer geworden en is de rust in uw leven teruggekeerd, dan is de conclusie duidelijk: De beurs is er niet voor u. Mist u daarentegen de dagelijkse adrenaline en kicks van de beurs, dan bent u misschien wel verslaafd.

Hierin kan niemand u bijstaan, enkel uzelf zijt daar meester ervan. Uw omgeving kan mogelijk signalen uitsturen, die u dan gepast moet interpreteren.

Misschien nog een laatste advies: Zoek naar die manier van beleggen die het beste past bij uw persoonlijkheid. Defensief of agressief? Risicoarm of risicovol? Bepaal met welk deel van uw vermogen u meer risico wilt nemen, zonder dat u in de problemen kunt komen. Neem geen risico's met geld dat u morgen nodig hebt om noodzakelijke goederen te kopen. Misschien helpt een bepaalde beleggingsservice of het kopen van een indexfonds. Deze laatste is veel goedkoper dan de gewone beleggingsfondsen van de bank en... is het niet bewezen dat het aartsmoeilijk is de index te kloppen?

Dit tiende advies ben ik eind juni aan het schrijven. Toeval wil, dat ik mijn beursjaar afsluit op 30 juni en dan mijn balans van het jaar opmaak. Dit is een veel geschikter moment dan tijdens de eindejaarsfeesten. Nadien kan ik dan zorgeloos een drietal weken met vakantie in juli. Geen tv, krant of laptop heb ik dan bij de hand. Hoeft ook niet want de beurs laat ik dan volledig links liggen. Tegen 30 juni zijn bijna al mijn posities gesloten. Alleen nog 100% gedekte aandelen bevinden zich nog in mijn portefeuille. Aandelen gedekt door puts en/of trailers.

Ondanks dat de Oostenrijkse economische school mij meer genegen is, ga ik nu tijdelijk vol keynesiaans. Ik begin alvast met het bestellen van een blonde Leffe. Prosit en op een volgend beursjaar!

Dit advies maakt deel uit van een reeks van 10. Elk afzonderlijk hebben ze niet de waarde die ze verdienen. Advies 1 waarschuwt om bewust te beleggen en zo verlies te vermijden, advies 2,3 en 4 bespreken het kopen, bijhouden en verkopen van aandelen, advies nr.5 toont aan dat opties u daarbij kunnen helpen. Advies 6 t.e.m. 10 zijn randadviezen, maar daarom niet minder belangrijk. Advies 6 handelt over kennis, orde en dicipline. Advies 7 bespreekt naar wie u niet moet luisteren en 8 naar wie wel. Advies 9 vertelt hoe je best rekening houdt met de gek(te) en advies nr. 10 raadt aan om ook uzelf te beoordelen. De tien adviezen samen zullen u helpen de verliezen te beperken en hopelijk u in staat te stellen om meer winst te maken.

Deze beursadviezen zijn persoonlijk. Reacties zijn dan ook welkom. Bent u het eens? Oneens? Of heeft u er een andere kijk op? Aarzel niet en reageer. Alleen zo worden we slimmer, zowel u als ik. Misschien is uw advies wel een beter advies!

Aandelen die niet kunnen dalen

Dit lijkt wel een sprookje en wie wil deze aandelen niet? Toch bestaan ze volgens de banken en ze hebben ze al heel lang in hun fondsen met kapitaalbescherming zitten. Met andere woorden ze bieden een portefeuille aan met aandelen die niet kunnen dalen. Als particulier kan je net hetzelfde doen, maar dan veel goedkoper en je hebt er niet eens aandelen voor nodig.

Banken zijn gespecialiseerd in onwetende mensen een rad voor de ogen te draaien. Ze gaan daarbij soms zo ver dat ze zelfs een rad voor hun eigen ogen hebben gedraaid . Hier in dit geval is de uitleg echter simpel. Wie zo een beleggingsfonds heeft, bezit contradictorisch geen enkel aandeel. Mocht dit zo zijn, dan zou je die kapitaalsgarantie nooit krijgen, zo gek zijn die banken niet. Wat zit er dan wel in: obligaties en callopties.

Het systeem is zo eenvoudig dat je dat als particulier beter zelf doet. Je koopt obligaties van een kwaliteitsbedrijf (geen banken dus ). Met de rente die je krijgt of gaat krijgen, koop je callopties at the money van hetzelfde bedrijf met dezelfde looptijd (of resterende looptijd) als de obligaties.

Het eenvoudigste systeem is een nulcouponobligatie. Je hebt bvb. 10000€ te beleggen. Neem nu zo’n nulcouponobligaties die een waarde zullen hebben van 10000€ na de looptijd van 3 jaar. Bij aankoop hoef je dan bvb. slechts 8400€ (6% rente) te betalen. Hierdoor ben je verzekerd dat je na drie jaar uw 10000€ terug hebt=kapitaalbescherming. Hoe hoger de rente op dat ogenblik, hoe minder je zal moeten betalen om de obligaties te kopen. Met de rest van je belegging, 1600€ in dit geval, koop je callopties.

Indien het aandeel daalt, ben je beter af met dit systeem daar je nog altijd kunt beschikken over je beginkapitaal, zonder enig verlies. De callopties lopen dan waardeloos af.

Indien het aandeel gelijk blijft, is de constructie neutraal. In beide gevallen heb je winst noch verlies.

Indien het aandeel stijgt, profiteert u tenvolle van het hefboomeffect van de callopties. Die waren namelijk at the money, dus leveren ze winst op. De hoogte van de winst ten opzichte van het aandeel, zal vooral afhangen van de premie (lucht in dit geval) van de opties bij aankoop. De callopties worden best voor expiratie verkocht, op het moment dat je denkt dat je winst maximaal zal zijn.

Voor veel mensen is dit laatste echter van minder belang. Niet de maximalisatie van de winst is belangrijk, maar de zekerheid dat men geen geld verliest. Op dit psychologisch feit spelen de banken gretig in.

Er zijn diverse constructies mogelijk om tot dit resultaat te komen. Zo kan je ook langlopende obligaties kopen en telkens met de jaarlijks ontvangen rente callopties van 1 jaar kopen. Je kan nog extra winst genereren door obligaties onder pari te kopen op de secundaire markt.

Er zijn 2 nadelen aan deze synthetische convertible: Uw kapitaal is niet beschermd tegen inflatie en tegen een faillissement van de onderneming. Daarom is het van belang om enkel obligaties van goede ondernemingen te kopen.

Sommige bedrijven geven ook zelf convertibles uit (echte dan!) i.p.v. gewone obligaties. Het systeem is hetzelfde: Je krijgt samen met de obligatie een calloptie, wat ten koste gaat van de rente op de obligatie. Het voordeel is dat je hier, in tegenstelling tot de dure verpakte producten van de banken, weet wat je koopt.

In de advertenties spreken de banken uitsluitend van “onderliggende waarde” van de fondsen, hierdoor omzeilen ze de woorden aandelen, obligaties en callopties. Tja, herverpakte producten, remember!

beursadviesnr. 9 : Hou rekening met de gek(te)

De verhouding van de beurs tot de economie is al vaak vergeleken met het baasje (economie) en zijn hond (beurs). Ze vertrekken samen op stap en komen samen terug thuis. Tijdens de wandeling kan er echter van alles gebeuren.Terwijl het baasje er meestal een gelijke tred op nahoudt, rent het hondje soms eens ver vooruit, keert dan in tegengestelde richting terug, blijft dan weer achter om tenslotte opnieuw naar zijn baasje toe te rennen. Deze metafoor kan nog verder opengetrokken worden. Af en toe loopt het hondje (de beurs) zelfs compleet verloren, om slechts na lang zoeken terug met zijn baasje naar huis te kunnen. Dit zou je in analogie de gekte op de beurs kunnen noemen. Hiermee kun je maar best rekening houden. Wie op die momenten het hoofd koel kan houden, doet er zijn voordeel mee. Laat u zelf niet gek maken, maar profiteer ervan.

Zo was de (be)dotcom rage begin deze eeuw een bekend voorbeeld. De volledige Nasdaqbeurs steeg met 1400% op nauwelijks 10 jaar tijd. Om nadien in slechts 2,5 jaar terug te vallen naar 25% van zijn topwaarde. We mogen nu al besluiten dat de Nasdaq nooit meer zijn top zal evenaren. Zelfs vandaag, 10 jaar later, staat de Nasdaq nog steeds slechts op 25% van zijn top (inflatiegecorrigeerd). Bepaalde aandelen noteerden toen tegen 100x à 200x de winst en vele “goeroes” vonden dit normaal. Erger nog: er werden miljarden neergeteld voor bedrijven die nog nooit winst hadden gemaakt, noch een businessplan hadden die toekomstige winsten konden voorleggen. Dit was de tijd van de “nieuwe” economie. Er werden nieuwe termen geïntroduceerd (zoals ebitda) en theorieën uitgevonden, om toch maar te verdoezelen dat deze ondernemingen geen winst maakten. (EBITDA: earnings before I tricked the dumb editor)

Wie deze gekte doorzag (o.a. Buffett die er niet aan mee deed zie ook beursadvies nr.8), en zijn karretje vollaadde met putopties, werd rijk door de hebzucht van de anderen.

Slechts enkele jaren later in 2008, zagen we al een nieuwe gekte. Nu in de tegenovergestelde richting. Aandelen werden “en masse” buitengegooid. Tegen EENDER welke prijs. Zo kreeg je koers/winst verhoudingen te zien van minder dan 1, beurskapitalisaties die lager waren dan de cash die op de rekening stond en dividenden die opliepen tot 50%. Nooit eerder gezien. De reden was dat grote beursspelers in liquiditeitsproblemen kwamen, waarbij ze geen andere keuze hadden dan hun aandelen te dumpen om aan cash te geraken. Dit vergrootte de reeds aanwezige paniek. Door geen onderscheid te maken tussen de kwaliteit van de diverse aandelen (cf. Renault-GM), werd 2008 een “gek” beursjaar. Ook hier lagen voor de “contrarians” opnieuw kansen.

We komen hierdoor terug bij mijn andere adviezen ( nr.2, 3 en 4). Zowel beurzen als aandelen kunnen zeer fel overgewaardeerd of ondergewaardeerd worden. Je doet er dan je profijt mee om zolang mogelijk van de trend te profiteren, zelfs al zijn de koersen onrealistisch hoog of laag.

Het komt erop aan om vooral de anderen gek te laten doen, waarmee u winst kunt halen. Altijd werken met vooraf vastgelegde limieten is een gulden regel. Het kan soms lukken dat u al meteen een flinke winst op zak steekt door uw limiet zeer laag te leggen. Nog niet zo lang geleden kon je blue chips 30% intraday zien schommelen. Ook de Dow Jones steeg ll. met 700 punten op een half uur (Het Plunge Protection Team zal niet ver weg geweest zijn). Door het inleggen van een lage limiet kunt u al meteen op rozen zitten.

De vraag blijft over: Hoe kan dit toch, die gekte op de beurs. De beurs heeft toch altijd gelijk?

Als je het theoretisch bekijkt is de kans op stijgen of dalen van een aandeel altijd even groot: Fifty-fifty (is niet helemaal correct, want er is ook een kans dat het aandeel pas op de plaats maakt). Wat doet aandelen stijgen: een verbeterde marktsituatie, beter dan verwachte cijfers of overname nieuws. Een daling wordt dan weer veroorzaakt door het omgekeerde. Toch merk je dat aandelen ook fel kunnen stijgen of dalen zonder dat er nieuwe feiten bekend zijn. Dan komen we onherroepelijk bij psychologie terecht. Psychologie is zo’n belangrijk ingredient omdat het gewoon inherent aan de beurs is:

Bij iedere beurstransactie DENKEN beide partijen een goede zaak te doen. Nochtans: de ene VERKOOPT zijn aandelen en de andere KOOPT die aandelen. Deze enorme tegenstrijdigheid is de reden dat de beurs onvoorspelbaar is. Ook vele (al dan niet zelfverklaarde) beursgoeroes gaan daardoor vaak de mist in. De massa gegevens die dagelijks de wereld worden ingestuurd en de verscheidene manieren om de waarde van aandelen te bepalen zorgen voor een constant verschuiven van het evenwicht tussen kopers en verkopers, zelfs al hebben die gegevens geen economische invloed op het aandeel. De prijs van een aandeel wordt hier de speelbal van.Wie Mr Market van Benjamin Graham kent, weet hoe irrationeel kopers of verkopers van aandelen kunnen zijn. Er is echter één soort belegger die hiermee zijn voordeel doet: die zonder emotie.

Dit advies maakt deel uit van een reeks van 10. Elk afzonderlijk hebben ze niet de waarde die ze verdienen. Advies 1 waarschuwt om bewust te beleggen en zo verlies te vermijden, advies 2,3 en 4 bespreken het kopen, bijhouden en verkopen van aandelen, advies nr.5 toont aan dat opties u daarbij kunnen helpen. Advies 6 t.e.m. 10 zijn randadviezen, maar daarom niet minder belangrijk. Advies 6 handelt over kennis, orde en dicipline. Advies 7 bespreekt naar wie u niet moet luisteren en 8 naar wie wel. De tien adviezen samen zullen u helpen de verliezen te beperken en hopelijk u in staat te stellen om meer winst te maken.

Deze beursadviezen zijn persoonlijk. Reacties zijn dan ook welkom. Bent u het eens? Oneens? Of heeft u er een andere kijk op? Aarzel niet en reageer. Alleen zo worden we slimmer, zowel u als ik. Misschien is uw advies wel een beter advies!

Opel of Renault? slot (8)

ANTWOORD: RENAULT

Wie de reeks een beetje gevolgd heeft, weet dat de keuze niet was met welke auto te rijden, maar voor welk aandeel te kiezen, nl. Renault of GM. Ik wilde per se een vergelijking maken tussen 2 bedrijven uit éénzelfde sector. Het was in feite één lange aanklacht tegen alle (bank) beleggingen die sectorfondsen promoten. Stockpicking in de juiste kwaliteitsbedrijven, is een veel beter idee dan “tout court” te beleggen in één welbepaalde sector. Het verhaal van Renault en GM was hier perfect voor.

In oktober 2008 stelde ik aan de kaak dat het onterecht was dat beide aandelen 80% van hun waarde verloren hadden sinds 1 januari. Volgens mijn mening moest GM toen al failliet verklaard worden en was Renault veel te zwaar afgestraft. Eigenlijk was die vaststelling heel eenvoudig: GM had al geruime tijd een negatieve boekwaarde en kon enkel door immense leningen en uiteindelijk door de overheid recht worden gehouden. Ondanks dat de obligaties al jaren tot de junkstatus waren verheven, ondanks dat GM massaal verlies maakte en niet concurrentieel meer was, maar dankzij een schurkenstreek van Bush, heeft GM het nog zolang uitgezongen. Jammer genoeg zal dit grapje de belastingbetaler zo’n 60 à 100 miljard dollar kosten, tientallen miljarden meer dan als men een jaar eerder met de sanering begonnen zou zijn.

Wat in oktober reeds zo helder was, bleek menig belegger nog niet van overtuigd. De waarde van het aandeel ging nog op en neer en het dagelijks volume had een gemiddelde van 50 miljoen aandelen. Als we alle aankopen rekenen tussen oktober en nu, dan werd er voor (ruw gerekend) 25 miljard dollar aandelen GM gekocht. Een gigantisch bedrag voor een bedrijf dat regelrecht op het faillissement afstevende. Het kan echter nog straffer: de laatste 2 dagen (29 mei en 1 juni) toen het al officieel was aangekondigd dat GM chapter eleven zou aanvragen. Op beide dagen werd zowat de helft van de openstaande aandelen verhandeld (660 miljoen) en dus ook GEKOCHT aan een koers tussen 0,75 en 1,10 $. Dit betekent dat beleggers bereid waren om ongeveer 600 miljoen dollar op tafel te leggen voor waardeloze aandelen. Ofwel hebben deze mensen geld teveel, ofwel hopen ze op een deal zodat de oude aandelen nog worden meegenomen in het nieuwe GM. Als je weet dat de schulden 2x hoger zijn dan de activa, dan vrees ik toch voor dit laatste.

Het valt natuurlijk te betreuren dat Amerika’s glorie verworden is tot een pennystock op de pinksheets. Ondanks de nationalisering van GM zullen er minstens 11 fabrieken gesloten worden en diverse merken verkocht. Een drama voor veel mensen en gemeenschappen. Toch hebben vakbonden en directie debet aan deze situatie. De wereldvreemdheid kende soms geen grenzen (zie ook andere artikels). Het nieuwe GM kan rekenen op ongelofelijke staatssubsidies, maar het is nu al voorspelbaar: indien er geen mentaliteitswijziging komt, staan we over 5 jaar weer even ver. De concurrentie staat te springen om de markt in te palmen.

Wie in oktober geïnvesteerd had in Renault, zal daar vandaag geen spijt van hebben. Ook voor Renault waren de marktomstandigheden desastreus. Dit bedrijf staat echter al een stuk verder wat kostenbeheersing en innovatie betreft. In oktober stond het aandeel genoteerd aan 20€. Op het moment van het GM faillissement op 30€. Een winst van 50%. Dit is nu typisch voor een kwaliteitsaandeel in moeilijke omstandigheden. Het wordt samen met al de rest buitengekieperd, maar herstelt veel rapper. Toch zal de autosector nog een tijdlang in zwaar onweer vertoeven. Een auto blijft een grote aankoop in crisistijd en de concurrentie blijft kunstmatig hoog door alle reddingsplannen en staatsinterventies voor de autoconstructeurs.

Investeren in een sector? Niet voor mij. De kans is te groot dat enkele mindere bedrijven het volledige rendement onderuit halen.

Beursadvies nr.8 Leer van de Superbeleggers

Er zijn ontelbaar veel mensen die mooie fortuinen hebben verdiend met aandelen: superbeleggers. Zou het niet interessant zijn om te bekijken hoe ze dat gedaan hebben. Ze na-apen in hun beleggingen misschien? Neen, dat is onverstandig, want je kan nooit de deals doen in dezelfde omstandigheden als waarin zij ze gedaan hebben. Ofwel kom je te laat, ofwel is er een valutarisico, of er zijn speciale voorwaarden die een kleine belegger niet kan of je wordt zelfs misbruikt door hen, of …. Toch kunnen we veel leren door hun werkwijzen te bestuderen. 2 superbeleggers als voorbeeld: de rijkste belegger ter wereld en de rijkste Belgische belegger.

Ondanks dat Warren Buffett de rijkste belegger ter wereld is, blijft hij een gecontesteerd figuur. Tijdens de internethype bleef Buffett aan de zijkant staan. Overal in de media (!!! zie beursadvies 7) kon je lezen: “Buffett kan het niet meer. Buffett wordt te oud. Einde Buffett tijdperk.” Wie bleek achteraf de verstandigste belegger te zijn geweest? Eigenaardig genoeg hoor je nu opnieuw dezelfde opmerkingen. Hiermee is duidelijk gemaakt dat Buffett allesbehalve een korte termijn belegger is. Niet wat zijn aandelen morgen, maar wat ze over 10 jaar waard zijn, interesseert hem.

Door dezelfde aandelen als Buffett te kopen, zal je zijn succes niet kunnen evenaren. Op het moment dat je het weet, zijn ze meestal al flink gestegen. Tevens zal je nooit dezelfde voorwaarden krijgen als hij. Probeer maar eens obligaties van Swiss Re te kopen tegen 12% rente en, een voor hem gunstige regeling, om deze in aandelen om te zetten. Je kunt ook aandelen kopen van Berkshire Hathaway, zijn investeringsvehikel. Je loopt dan wel een valutarisico. Maar aandelen kopen van een vehikel, dat lijkt mij toch niet opportuun. Gaat u een wagen kopen die aangeprijsd wordt met ” prima vehikel”? Ik niet. Waarom dat verkeerd kan uitdraaien zal duidelijk worden bij de tweede superbelegger.

Leren van Buffett is vooral luisteren wat hij zegt en kijken wat hij doet. Hij heeft enorm veel wijze uitspraken gedaan maar 2 belangrijke zijn toch:

1. Koop wat je kent: Het heeft geen zin om te beleggen in iets wat je niet begrijpt. Risico’s neem je enkel als je niet weet wat je doet (zie ook beursadvies 1). Lees jaarverslagen (van de laatste vijf jaar), bestudeer de markt waarin het bedrijf opereert, ken zijn managers, heeft het unieke producten?, een merknaam?, is het een groeibedrijf?, zijn de inkomsten in geld stabiel en is er een lange termijn visie?, enz… .
2. Koop aandelen van 1 dollar aan de prijs van een halve dollar. Koop laag en verkoop hoog (of verkoop niet). Buffett heeft het vermogen om eindeloos te kunnen wachten om zijn slag te slaan. Hij koopt enkel aandelen tegen een goede prijs, de beurs zelf laat hem volledig koud.

De beste Belgische belegger is Albert Frère. Net zoals Buffett de hoogstgeplaatste belegger is op de Forbes lijst, is Frère de hoogstgeplaatste Belgische belegger op die lijst. Twee van zijn holdings, Groep Brussel Lambert (GBL) en Nationale Portefeuille Maatschappij (NPM) maken deel uit van de BEL20. GBL heeft belangrijke belangen in Total, GazdeFranceSuez, Lafarge, Pernod-Ricard en Imerys. Al bij al een beperkt aantal, maar vooral grote participaties in Franse bedrijven. NPM heeft een uitgebreidere portefeuille met zo’n 17 directe deelnemingen, waaronder, ook weer Total. Verder heeft NPM ook indirecte deelnemingen in GBL en de holding Pargesa (ook van Frère).

Gewoon meedoen met Frère, zoals diverse gerenommeerde beurssites aanprijzen, is oerdom. Deze man speelt het spel keihard en deinst er niet voor terug de onwetende belegger een loer te draaien. De successen van de man zijn ellenlang en zijn laatste slag heeft hij geslagen net voor de crisis. Hier volgt zijn tactiek:

Frère slaagt er keer op keer in een forse kapitaalsverhoging in zijn holdings door te voeren op het hoogtepunt van de beurs. In de lente van 2007 bood Frère nieuwe aandelen van GBL aan de massa’s kooplustige beleggers. GBL koerste toen aan recordniveau’s. In juni 2007 rondde hij de verkoop af, 1 maand voor … de beurzen aan hun daling begonnen. Hierdoor kon hij veel geld ophalen voor relatief weinig nieuwe aandelen. In 2008 kocht de holding GBL aan veel lagere koersen aandelen bij, kocht de holding Pargesa aandelen van GBL bij aan de helft van de prijs als bij de kapitaalverhoging en versterkte Frère zijn positie in… Pargesa.

Meedoen met Frère is dus helemaal niet meedoen met GBL bij een kapitaalsverhoging zoals vele beurssites promoten. Integendeel: Meedoen met Frère is uw aandelen GBL dan VERKOPEN (zoals hij ook doet) en Pargesa kopen op het moment dat hij het doet. Frère is altijd een goede raadgever geweest: Als hij kapitaalverhogingen doet, is het tijd zeer alert te zijn en tijdig uw aandelenportefeuille af te bouwen.

Volgens het Amerikaanse Forbes zag Albert Frère zijn persoonlijk vermogen met 800 miljoen dollar zakken tot 2,4 miljard dollar (1,9 miljard euro) in 2008. Die terugval met 25 procent was alvast minder erg dan de verliezen die collega’s-miljardairs moesten slikken. Daardoor kon de Waalse financier 64 plaatsen opschuiven in het jaarlijkse miljardairslijstje van Forbes.

Dit advies maakt deel uit van een reeks van 10. Elk afzonderlijk hebben ze niet de waarde die ze verdienen. Advies 1 waarschuwt om bewust te beleggen en zo verlies te vermijden, advies 2,3 en 4 bespreken het kopen, bijhouden en verkopen van aandelen, advies nr.5 toont aan dat opties u daarbij kunnen helpen. Advies 6 t.e.m. 10 zijn randadviezen, maar daarom niet minder belangrijk. Advies 6 handelt over kennis, orde en dicipline. Advies 7 bespreekt naar wie u niet moet luisteren en 8 naar wie wel. De tien adviezen samen zullen u helpen de verliezen te beperken en hopelijk u in staat te stellen om meer winst te maken.

Deze beursadviezen zijn persoonlijk. Reacties zijn dan ook welkom. Bent u het eens? Oneens? Of heeft u er een andere kijk op? Aarzel niet en reageer. Alleen zo worden we slimmer, zowel u als ik. Misschien is uw advies wel een beter advies!

De kredietcrisis (4): De toverdoos wordt een bompakket

In de vorige artikels over de kredietcrisis werd al aangehaald dat er vooral één financieel product verantwoordelijk is voor de crisis: CDO of collateralized debt obligation. Jarenlang was dit product een toverdoos om hogere rendementen te behalen. Toen de stijging van de huizenprijzen omsloeg in een daling werd de toverdoos een bompakket.

Het ontstaan van de toverdoos werd besproken in deel 3 (en 3bis) van de kredietcrisis. Kort samengevat zijn CDO's gesecuriseerde covered bonds (obligaties met een verhoogde zekerheid). Securisatie: Het direct doorverkopen van activa (hier hypotheekleningen) als effecten (hier covered bonds) met toekomstige kasstromen (hier afbetalingen van hypotheekleningen).

Het speciale karakter van de CDO, namelijk het in tranches verdelen -wat het onderscheidt van de gewone covered bond-, was een "godsgeschenk". De tranches werden zo verdeeld dat er voor iedere tranche een vragende partij was. Hierdoor was het product zo succesvol dat het aanbod de vraag niet kon volgen. Het was tevens zo wijdverspreid geworden dat de kopers te weinig aandacht besteedden aan de veranderde inhoud van de CDO. Wat oorspronkelijk een goed renderend product was, veranderde door onder meer de subprime leningen in een product met een brandende lont aan.

Uiteraard is Greenspan schuldig. Niet alleen door de rente veel te laag te leggen, maar ook door deze nadien te snel op te trekken. Deze kortzichtige politiek maakte de weg vrij voor deze crisis. De ingrepen door de Fed in de rente zijn zeer negatief geworden voor de economie op langere termijn. Eveneens is het juist dat er hierdoor een vastgoedzeepbel is ontstaan. De stijgende huizenprijzen, de laksheid qua kredietwaardigheid van de hypotheeknemers en de enorme vraag naar CDO's hebben geleid tot het toekennen van subprime leningen.

prent Bas Vanderschot

De CDO's met als onderpand de subprime leningen zijn als eerste onderuitgegaan toen de omslag kwam in de huizenprijzen. Laten we zo een CDO bekijken:

Eerst en vooral werden een groot aantal hypotheekvorderingen gebundeld in een pakket (met als bedoeling er een toverdoos van te maken). Deze bundeling werd groot genoeg gemaakt, liefst meer dan 1 miljard dollar, zodat ze geschikt waren voor verkoop aan grote investeerders. Dit groot pakket werd (door)verkocht aan een SPV (special purpose vehicle). Deze rechtspersoon werd meestal door een bank opgericht en had als voordeel een grotere zekerheid voor de uit te geven obligaties en een balansverkorting van de bank (zie deel 3). Om deze aankoop te financieren, gaf de SPV drie types obligaties uit:

De senior bonds, de mezzanine bonds en de equity tranche. Dit is typisch CDO. Wanneer de aflossingen van de hypotheken binnenkwamen, werden die gebruikt om eerst en vooral de administratiekosten van de SPV te betalen en vervolgens in die volgorde de seniors, de mezzanine en de equity tranches.

De equity tranche was de meest risicovolle want het kwam helemaal achteraan bij de betalingen. In Europa is deze tranche veelal in het bezit van de oprichtende bank van de SPV, in de vorm van een achtergestelde lening. In Amerika echter verkocht men de equity tranche aan hedgefunds (soms ook gelieerd aan de oprichtende bank) tegen hoge rente. Het was dan ook niet verwonderlijk dat deze onderste tranches zeer snel in de problemen kwamen bij de eerste onheilsberichten van de subprime leningen. Daarom werd bij het begin van de crisis met alle vingers naar de hedgefunds gewezen als hoofdschuldige, grotendeels onterecht.

De mezzanine bonds gingen ook vlot over de toonbank omdat hun rendement zeer behoorlijk was, vooral banken/vermogenbeheerders wereldwijd waren kopende partij. De seniors (meeste veilige) werden opgekocht door pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Hun rendement was het kleinst van de drie maar ruimschoots hoger dan de toen geldende Fedrente. Deze laatste groep van pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen waren de grote oorzaak van de enorme vraag naar CDO's, ze hadden nu éénmaal een berg cash te investeren. Bovendien kon men met behulp van Credit Default Swaps de risico's spreiden of doorschuiven. De bomen zouden voor minder tot in de hemel groeien.

Aan deze verschillende tranches waren aparte kredietratings toegekend: van zeer veilig tot riskant. De ratingbureaus hebben hier fouten gemaakt. Enerzijds lagen de ratings te hoog en anderzijds had men totaal geen rekening gehouden dat, toen de huizenprijzen aan hun daling begonnen en meer en meer hypotheken niet meer terugbetaald werden, de CDO's illiquide werden. Ze waren zo goed als onverkoopbaar geworden. Op dat moment was het nauwelijks nog mogelijk om een waardebepaling voor de CDO's te geven, van een beursnotering was immer geen sprake. Deze onzekerheid was moordend voor het financieel systeem. Banken vertrouwden elkaar niet meer en vele banken kwamen in liquiditeitsproblemen door het stilvallen van de interbancaire leningen en het massaal afhalen van geld door hun klanten. CDO's waren een bompakket geworden. Hierdoor kwamen de oorspronkelijke ratings als een boemerang terug in hun gezicht. Geen enkele rating wordt nu nog "au serieux" genomen.

Waren het in eerste instantie de equity tranches die in problemen kwamen, de aanhoudende huizenprijsdaling zorgde dat ook de mezzanine bonds en uiteindelijk ook de senior bonds in problemen kwamen. Uiteindelijk werd een CDO als een giftig product beschouwd, zelfs al was het onderpand geen subprime hypotheken. De economische crisis die eruit volgde met grote werkloosheid maakte ook andere schuldpaketten problematisch. Gewone hypotheekleningen, kredietkaartschulden en autoleningen worden alsmaar moeilijker terugbetaald. Ook van deze schulden zijn CDO's gemaakt.

De totale verliezen op dit ogenblik zijn volgens een berekening van Prof. Oscar Couwenberg: hypotheekschulden: 500 miljard, andere schulden (autoleningen en kredietkaartschulden) 50 miljard, commercieel onroerend goed 180 miljard, CDO's 600 à 1200 miljard en CDS 250 miljard. Opmerking hierbij is dat men niet zomaar alle getallen mag optellen. Sommige verliezen kunnen dubbel geteld zijn. Dit toont aan hoe moeilijk alles te becijferen valt. Grosso modo staat de totale teller tussen de 1 en 2 biljoen dollar (of trillion dollar in angelsaksiche eenheid). Deze cijfers zijn echter nog niet het einde van het verhaal. Nu de economie in snel tempo verslechtert en de huizenprijzen nog altijd dalend zijn, zal de schade zeker en vast nog verder oplopen.

De grote hamvraag is of men deze crisis op de juiste manier aan het oplossen is. Is er een betere? En wat zijn de gevolgen van de huidige oplossing? Hierover gaat deel 5.

De kredietcrisis (3bis): Het ontstaan van de toverdoos: CDO en CDS

Aanluitend aan de artikels over de kredietcrisis ( zie deel 1,2 en 3) is misschien wel het meest pikante verhaal wie de CDO uitgevonden heeft. Voor de believers van de Zeitgeistmovies is dit spek voor hun bek. De CDO is namelijk de wereld ingestuurd vanuit één van de Federal Reserve eigenaars.

Om met de deur in huis te vallen: De Britse econome Blythe Masters wordt aangewezen als de schuldige. Ze was (is) één van de machtigste vrouwen van Wall Street. Als één van de leden van de "JP Morgan maffia" wordt de Britse beschouwd als de verantwoordelijke voor de creatie van zowel de CDS (Credit Default Swap) als de CDO.

We spreken 1995-97. Het kan niet ontkend worden dat vooral bij JP Morgan een enorme drift was in het ontwikkelen van kredietderivaten. Hoewel Blythe Masters (CFO van de investment bank bij JP Morgan) alles nuanceert en beweert dat deze producten later misbruikt zijn geworden, moet dit toch gerelativeerd worden.

Van in het begin was het de bedoeling om risico's te spreiden (lees verspreiden). Eén van de ontwikkelde spitsvondigheden was het buiten de balans houden van kredietrisico's bij de banken. Dat hier een begin gemaakt werd met het om de tuin leiden van o.a. ratingsbureaus, verzekeringsmaatschappijen en beleggers, doet veel vragen rijzen over hun integriteit. Van meet af aan stuurde men aan op formules om de leningscapaciteit zo groot mogelijk te houden en trucjes te verzinnen om de risico's buiten beeld te houden. Dit maakte het voor de banken mogelijk om veel lagere reserves aan te houden wat tot de gekende onstabiliteit van de banken heeft geleid. Een groot deel van de risico's werd afgewenteld op verzekeringsmaatschappijen die zich niet bewust van de gevaren waren.

De Credit Default Swap is een mooi voorbeeld van het spreiden van risico's. Wie geen vertrouwen had in de gekochte obligaties kon deze laten verzekeren door een CDS. De obligatiehouder staat dan een gedeelte van zijn obligatierendement af in ruil voor de verzekering (CDS) bij niet-betaling. Dit maakte de weg vrij voor de ongebreidelde groei van de CDO's daar het risico afgedekt was. De swaps werden verder doorverkocht als een op zichzelf staand product die de risico's van de terugbetaling van schulden moest inschatten. Uiteindelijk werden ze een speculatief product vergelijkbaar met opties. Daar men van veel te gunstige historisch cijfermateriaal uitging, was de ravage enorm toen de vastgoedzeepbel uiteenspatte. De totale uitstaande CD swaps is nog altijd min of meer verborgen. Men spreekt van tientallen duizenden miljarden dollars tot honderd duizenden miljarden dollars (=? x 10 000 000 000 000 dollar). Het is daardoor niet verwonderlijk dat het hele financiële systeem davert op zijn grondvesten.

Vanaf 2003 kenden de CDS en CDO's hun boom en kwamen tot hun hoogtepunt in 2005/6. Nauwelijks een jaar later begonnen de grote problemen. De kans is groot dat CD swaps gereguleerd zullen worden (men zal moeten bewijzen dat er daadwerkelijk obligaties mee verzekerd zijn en niet pure speculatie) en wellicht behoren CDO's in de huidige vorm definitief tot het verleden.

Nog een detail: B. Masters is ook voorzitster van The Securities Industrie and Financial Markets Association (SIFMA), mededirecteur en sponsor waren ... de broertjes Madoff.

Tot slot: Als je de lijn doortrekt van Warren Buffett's uitspraak dat derivaten massavernietigingswapens zijn, dan mag je Blythe Masters omschrijven als één van de destroyers van deze wereld die deze wapens heeft gecreëerd.

100 jaar geleden werd JP Morgan's rol in de economie groter geacht dan de federale regering, een overtuiging die deze politieke spotprent met een reus Morgan en kleinere Uncle Sam illustreert. Zou er intussen al iets veranderd zijn?

De kredietcrisis (3): Het ontstaan van de toverdoos

In deel 1 van de kredietcrisis is duidelijk geworden dat Greenspan de oorzaak was van de huidige economische problemen door begin deze eeuw de rente te verlagen naar 1%. Hierdoor is er een vastgoedzeepbel kunnen ontstaan die, toen ze uiteenspatte, de financiële en economische crisis in gang heeft gezet. De zeepbel kon groeien dankzij een financieel product: Collateralized debt obligation.

U merkt het al: Collateralized debt obligation is een moeilijke naam voor een moeilijk product en dit is nu kenmerkend voor de financiële sector. Waar in de wetenschappen alles helder en éénduidig moet zijn, is dit in de financiële wereld allerminst.

Zo had je ooit verschillende reclamecampagne's van banken voor rente op een spaarrekening: 2%+2%. Een eenvoudig rekensommetje, waarbij je ervan uitgaat dat de oplossing van de som 4% is. Niet zo voor een bank, want daar is 2+2=3. De uitleg is eenvoudig. De eerste 2% staat voor de basisrente en de tweede 2% voor de aangroeipremie. Daar deze laatste slechts geldt voor de eerste 6 maanden, betekent dit op jaarbasis 1%, waardoor je slechts aan 3% komt. Pas op: indien u tijdelijk (al was het maar 1 dag) uw geld afhaalde dan kreeg je slechts 2% (dan is 2+2=2). Kortom de financiële sector moet het dikwijls hebben van bedrog (kleine lettertjes).

Daarom ook het gebruik van moeilijke woorden en gigantische ingewikkelde constructies tot ... ze er zelf geen wijs meer uitraakten. Daarom zullen we verder de "Collateralized debt obligation" bespreken als CDO, kwestie van niet in dezelfde val te trappen.

De CDO is 1 van de 101 financiële producten die gegroeid zijn uit wat men kan omschrijven als covered bonds en securisatie. Aanvankelijk waren dit uitstekende financiële producten die decennialang een enorme meerwaarde hadden voor de economie. Zowel de covered bond als het systeem van securisatie waren de smeermiddelen voor de economie. Maar zoals het altijd gaat, worden goede producten misbruikt door mensen voor wie genoeg nooit genoeg is.

Securisatie is een techniek waarbij activa (bvb. hypothecaire vorderingen) worden samengevoegd en verkocht als verhandelbare effecten (bvb. obligaties, covered bonds: zie verder).

Als voorwaarde wordt gesteld dat de activa homogeen is: de activa mag geen allegaartje zijn, maar bvb. uitsluitend uit particuliere hypotheekleningen bestaan, tevens moeten ze een constante stroom inkomsten genereren. De maandelijkse hypotheekafbetalingen zijn perfect hiervoor. Securisatie heeft veel voordelen:

Door de activa NU te verkopen, hoeft men niet te wachten tot alle leningen afbetaald zijn om het uitgeleende geld terug te hebben.

1. Hierdoor verkleint men het risico op wanbetaling (men schuift het risico door naar de koper van de obligaties).
2. Het geld van de verkoop kan men gebruiken om nieuwe, meer rendabele projecten op te starten of
3. om zijn eventuele liquiditeitsproblemen op te lossen. (onmiddellijk beschikbaar cash geld).
4. Een laatste voordeel voor een bank is het verbeteren van zijn Tier 1 ratio (zie kredietcrisis deel 2). Door uitstaande schulden te verkopen, verkort de bank zijn balans: vreemd vermogen daalt ten opzichte van zijn eigen vermogen en verhoogt daardoor de Tier 1 ratio.

De bekendste soort securisatie is de Residential Mortgage Backed Security (RMBS). Vertaald wordt dit: Financieel instrument waarbij particuliere hypotheken dienen als onderpand om een kasstroom te genereren. Ook het toverproduct CDO is een securisatie.

Een covered bond (= letterlijk: een gedekte obligatie) heeft als meerwaarde dat de houders van deze obligatie een extra zekerheid krijgen. dit gebeurt door een juridische en organisatorische versterking voor de obligatiehouders. Bij een gewone bedrijfsobligatie is de kans groot dat bij een faling van het bedrijf de obligaties waardeloos worden en uw geld verloren is.

Een eerste zekerheid is het oprichten van een Trustee. Deze laatste is de overkoepelende verantwoordelijke van alle obligatiehouders. Dit heeft als voordeel dat bij een faling van de uitgever (bvb. een bank) van de obligaties, deze trustee in de plaats ervan komt waardoor de uitbetalingen gewoon verder kunnen gaan. Stel dat de obligaties als onderpand hypotheekleningen hebben, dan worden bij faling van de bank de aflossingen van deze hypotheken aan de Trustee betaald. Voor de afbetalers(debiteuren) van de leningen verandert er dan juridisch niets. Zo ontstaat Bankrupty remoteness (onafhankelijk van faling).

Een tweede zekerheid kan zijn dat de houders van covered bonds een voordeel in rangorde krijgen. Bij problemen komen zij op de eerste plaats voor uitbetaling. De nadelen van covered bonds zijn:

1. De nogal ingewikkelde juridische leningscondities
2. Een lager rendement (de wet van minder risico = minder rendement).

Het voordeel is dan logischerwijze een hogere kredietrating en dus een betere verkoopbaarheid.

Men kan ook nog een stap verdergaan. Er wordt een nieuwe entiteit opgericht die de obligaties uitgeeft. Het is dan niet meer de bank (originator) maar een "special purpose vehicle" of SPV (=issuer) die de uitgever wordt. De bank blijft hypotheken verstrekken maar verkoopt die dan door aan de SPV.

De bank zorgt dan voor de administratie en meestal een achtergestelde! lening voor de SPV, zodat deze middelen heeft om te werken en eventuele vertragingen in afbetalingen van de hyptheekleningen kan opvangen. De SPV betaalt dan de hypotheekleningen aan de bank door het uitgeven van covered bonds. De trustee (verantwoordelijke van alle obligatiehouders) heeft dan vooral als taak deze SPV te controleren op alle administratieve en juridische bepalingen waaronder deze SPV opgericht is.

Het grote voordeel is dat men een perfecte "bankrupty remoteness" heeft en dat de bank deze leningen buiten hun balans kunnen houden. Ze hoeven dan geen kapitaal aan te houden om deze activa af te dekken. Daarmee zijn ze echter niet volledig buiten schot. Het feit dat ze een achtergestelde lening hebben toegekend aan de SPV, staan ze wel op de laatste plaats voor geld te krijgen bij betalingsproblemen van de debiteuren. De Fortisholding is eveneens de "trotse" bezitter van een SVP.

Een CDO is een obligatie securisatie, die zich onderscheid van de gewone covered bond, doordat er een rangorde wordt bepaald voor de terugbetaling van de schuld aan de obligatiehouders. Deze rangorde is van zeer groot belang en is HET typische kenmerk van een CDO. Het product CDO is misbruikt om de subprime leningen te kunnen laten plaatsvinden. Dit maakt het toverproduct CDO tot een hoofdverantwoordlijke van de kredietcrisis. Zie hiervoor deel 4 van "de kredietcrisis".

Beursadvies nr.7 : Opgelet met Banken en Media

Zoals gemeld in beursadvies nr.6 is het het niet onverstandig te bekijken welke raad je mag opvolgen en welke niet. Vooral de oppervlakkigheid van de media en de gestuurde adviezen van banken dienen in het oog gehouden te worden.

1. Gestuurde Bankadviezen

De adviezen van bankanalisten heb ik al lange tijd gelaten voor wat ze zijn. Ze veroorzaken vooral lemmingengedrag (des mensen) en zijn meestal veel te laat. Pas op: de analyses die ze maken zijn zeker de moeite waard om te lezen. Je doet er vooral kennis mee op (beursadvies nr.6). Hoedt u echter voor de conclusies. Weet dat iedereen dit leest en de analyses zijn meestal al lang in de koersen verwerkt.

Het grootste probleem zit hem echter in de onafhankelijkheid van de analisten. Deze worden betaald door hun werkgever (bank of andere instelling) en indien ze het al zouden willen, kunnen ze moeilijk tegen het belang van hun werkgever ingaan. Je moet er dan ook terdege rekening mee houden dat bankadviezen opgelegd of gestuurd kunnen zijn en niet altijd de realiteit weergeven. Zo bestaan er regelrecht gesponsorde campagnes om een bedrijf in een positief daglicht te stellen. 2 voorbeelden:

1.Bedrijf A is grote klant bij Bank B. Met grote klant bedoel ik: het bedrijf A heeft enorme leningen openstaan bij Bank B. Bedrijf A doet het niet zo goed en wil een extra budget (opnieuw een lening). Zowel bedrijf als bank hebben alle belang bij positieve berichten over het bedijf, want de bank wil in eerste instantie zaken doen, maar vooral ook dat zijn leningen terug betaald worden. Zal deze bank dan toelaten dat zijn analist dit bedrijf de vernieling in schrijft en een verkoopadvies afgeeft? Nee, natuurlijk niet. Zal het bedrijf niet aansturen op ontslag van deze analist of de relatie met de bank afbouwen? Het antwoord is JA. Met andere woorden zowel de bank als de analist (door zijn afhankelijkheid) zullen de zaken positiever voorstellen dan ze zijn.

2.Opnieuw een grote klant van de bank komt met een groot pak aandelen die hij wil verkopen aan een goede prijs. Deze zet dan de bank(analist) letterlijk onder druk om positief te zijn over een bepaald aandeel. Dan ontstaat de kans dat u als onwetende een pakket aandelen aanbevolen wordt door de bank, waarvan ze zelf de verkoper is! Zo was er ooit een analist Henry Blodget (Merryl Lynch - ook reeds op de klippen), bijgenaamd King Henry. Zijn officieel advies voor bepaalde aandelen luidde: bijkopen voor de korte en lange termijn. In zijn interne mail voor grote klanten kon men lezen: deze aandelen zijn "piece of shit" (gelieve zelf te vertalen).

Eén van de meest gebruikte adviezen van bankanalisten is HOUDEN. Als je dit ontleedt, kom je tot de volgende conclusie: Voor wie geen aandelen heeft, betekent dit :NIET-Kopen, voor wie er wel heeft: NIET-Verkopen. Dit is tegenstrijdig en wilt eigenlijk zeggen dat het aandeel weinig opwaarts koerspotentieel heeft (er zijn geen kopers want het advies is niet-kopen). Houden is eigenlijk een verbloemde term voor Verkopen.

Market under-/outperform zijn ook zo'n geliefkoosde termen. Wat ben je daarmee? Outperform klinkt veelbelovend, maar als de markt -50% is, wat betekent dan outperform: -35%?. Ooit waren de adviezen voor GM underperform en voor Renault outperform voor de autosector. Deze adviezen zijn nog altijd min of meer juist, want: GM is officieus al lang failliet (ze gaan naar -100%) en Renault "outperformed" op -90% van zijn top.

2. De OPPERVLAKKIGHEID

Als je weet dat de voornaamste bedoeling van de media is: het verkopen van hun tijdschriften en kranten, dan weet je dat de inhoud niet altijd op de eerste plaats komt. Deze kranten en tijdschriften moeten vooral opgevuld worden en kennen meestal een deadline voor de artikels. Deze bulken dan van de oppervlakkigheid en zelfs onjuiste informatie. Het is eigen aan journalisten dat ze menen het beter te weten dan de geïnterviewde zelf. Niet zelden blijkt het artikel niet de juiste weergave van het interview te zijn. De journalist doet niet altijd de moeite om de juiste toedracht te willen begrijpen of verspreiden.

Ter staving 2 voorbeelden:

Vandaag lees ik in een Amerikaans tijdschrift dat Europa er veel slechter voorstaat dan Amerika. Men schrijft letterlijk dat de problemen in Europa 20X groter zijn dan in Amerika. De in de herfst goedgekeurde bailout van 0,7 triljoen dollar is slechts een peulschil van wat Europa nodig heeft: 14 triljoen dollar. Met andere woorden: Amerikanen don't panic and feel good, kijk naar Europa: daar zijn er pas problemen. Tja, lees ik niet net het omgekeerde in de Europese pers? Nochtans bespreken ze dezelfde feiten. Gekleurde artikels is het minste wat je ervan mag zeggen. De waarheid is dat beide continenten er even erg aan toe zijn.

Soms gebeurt het dat ik een oud tijdschrift doorblader, je weet nooit waarvoor het interessant is. Zo vond ik recent een tijdschrift terug van de belangrijkste financiële media in België. Datum:mei 2007. Hierin staat een interview met Bill Miller (versloeg 15 opeenvolgende jaren de beursindex en is fondsbeheerder). Zowel op de voorpagina, als op de eerste pagina, als de kop van het artikel stond: Amerikaanse aandelen zijn 15% ondergewaardeerd. Wie enkel en alleen op deze titel afging en zwaar in deze aandelen investeerde, zal van een zeer kale kermis thuisgekomen zijn. Tevens zou je, ondanks zijn verdiensten, Miller kunnen klasseren in de groep van gevallen beursgoeroes.

Het grappige echter is dat nergens in het artikel zelf deze uitspraak vermeld staat. Het is dus gissen of Bill Miller dat wel gezegd heeft. Hij is inderdaad op dat moment (april 2007) nog altijd positief over aandelen, maar waarschuwde ook dat de grondstoffenhausse op zijn einde liep en dat zich een vastgoedzeepbel in Amerika aan het ontwikkelen was. Miller blijkt dan toch klaar te zien. Je kan besluiten dat de journalist zich alvast zwaar vergist heeft in wat het belangrijkste was van het interview.

Verder in hetzelfde tijdschrift lees ik ook nog de lof over bankaandelen (er komt een grote consolidatie aan, inderdaad :-) ) met een groot stijgingspotentieel. Het kan verkeren, zei er ooit iemand.

Het is duidelijk: klakkeloos adviezen of tips navolgen, kan u zuur opbreken. In advies nummer 8 bespreek ik wie wel iets interessants te vertellen heeft.

Dit advies maakt deel uit van een reeks van 10. Elk afzonderlijk hebben ze niet de waarde die ze verdienen. Advies 1 waarschuwt om bewust te beleggen en zo verlies te vermijden, advies 2,3 en 4 bespreken het kopen, bijhouden en verkopen van aandelen, advies nr.5 toont aan dat opties u daarbij kunnen helpen. Advies 6 t.e.m. 10 zijn randadviezen, maar daarom niet minder belangrijk. Advies 6 handelt over kennis, orde en dicipline. Advies 7 bespreekt naar wie u niet moet luisteren en 8 naar wie wel. De tien adviezen samen zullen u helpen de verliezen te beperken en hopelijk u in staat te stellen om meer winst te maken.

Deze beursadviezen zijn persoonlijk. Reacties zijn dan ook welkom. Bent u het eens? Oneens? Of heeft u er een andere kijk op? Aarzel niet en reageer. Alleen zo worden we slimmer, zowel u als ik. Misschien is uw advies wel een beter advies!

De kredietcrisis (2): De Tier 1 ratio

Sinds de kredietcrisis valt met de regelmaat van de klok het begrip Tier 1-ratio, dit is vakjargon voor het kernvermogen van een onderneming uitgedrukt als percentage van het vreemd vermogen. Het kernvermogen is het aandelenkapitaal plus de reserves van een onderneming. Het vreemd vermogen is het totaal van schulden die een onderneming heeft. Maar voor alle duidelijkheid: deze term is voornamelijk in het nieuws als het over banken gaat.

De tier 1 ratio van een bank is dan de verhouding tussen enerzijds het kapitaal (gestort door de aandeelhouders) plus langlopende achtergestelde leningen en anderzijds de risicogewogen activa (=uitstaande kredieten).

De toezichthouders eisen een Tier-1-ratio van minstens 4%, maar banken streven vaak zelf naar een (veel) hoger percentage. De tier 1-ratio is met name voor banken onderling een belangrijke maatstaf voor het vertrouwen dat ze in elkaar hebben om elkaar geld uit te lenen.

Vooral in onzekere tijden zoals nu is de Tier 1 ratio van groot belang. Een hoge Tier 1 ratio geeft aan dat een bank een relatief groot eigen vermogen achter de hand heeft en dit beschermt hen tegen verliezen. Hierdoor zullen andere banken makkelijker geld uitlenen aan een bank met een hoge Tier 1-ratio, waardoor deze bank dan weer gemakkelijker hypotheken en andere kredieten kan verstrekken.

Vandaar ook dat een bank met een dalende ratio een prooi wordt van hedgefunds. Door het shorten leggen ze het er vingerdik op dat een bank mogelijks problemen zal kennen. Hierdoor verliest zo'n bank het broodnodige vertrouwen, bevriest het interbancaire uitlenen, halen klanten massaal geld weg en komt de bank in liquiditeitsproblemen. Zo zorgen de hedgefunds voor hun eigen gelijk.

De meeste landen hebben het shorten van bankaandelen verboden. Het enige resultaat dat hiermee bereikt is, is een marktverstoring want de meeste bankaandelen staan, ondanks het shortverbod, op hun allerlaagste punt ooit.

Op een bijeenkomst in Basel heeft de bancaire sector afgesproken dat een bank minimaal een Tier 1-ratio dient te hebben van 9,1%. Wanneer een bank hieronder komt dan dient het actie te ondernemen. Feitelijk zijn er dan twee mogelijkheden:

1.Hun eigen vermogen verhogen door:

• onderdelen te verkopen
• nieuw kapitaal aantrekken door bijvoorbeeld een emissie (nieuwe aandelen uitgeven)
• het uitschrijven van een (achtergestelde) obligatielening.

2. Het afstoten van uitstaande kredieten of ander risicodragende activa.

Dit laatste wordt ten stelligste ontkend door bankiers. Logisch want dat is eigenlijk hetzelfde als een bakker die zegt dat hij minder brood wil verkopen. Dat trekt geen klanten aan natuurlijk. De praktijk wijst uit dat banken hierover liegen. Het lenen van geld is sedert de kredietproblemen veel moeilijker geworden doordat de banken veel meer eisen stellen.

Ook de renteverlagingen door de centrale banken worden nauwelijks doorgerekend. Op zich is hier niets mis mee, maar dit kan wel een economische ramp worden voor zelfs goeddraaiende bedrijven die om geld verlegen zitten (onder andere door vertraagde betalingen van hun klanten). Op korte termijn wordt verwacht dat in een volgende bijeenkomst in Basel wordt besloten om de ratio nog verder op te trekken tot 11,5 procent.

Voorbeeld van het verhogen van de tier 1 ratio:

Stel dat een bank beschikt over een eigen vermogen van € 10 miljard en voor € 100 miljard aan risico gewogen activa uitstaan heeft. Op basis van deze gegevens heeft de bank een Tier-1-ratio van 10%.

Stel dat slechte leningen het eigen vermogen met € 5 miljard heeft aangetast naar € 5 miljard. Dan daalt de Tier-1-ratio naar 5%.

Om deze ratio te herstellen naar 10% kan de bank voor € 5 miljard aan nieuwe aandelen of kapitaalobligaties uitgeven ( de meeste banken hebben hiervoor een beroep gedaan op de overheid) of voor € 50 miljard naar risico gewogen activa afstoten (Tier 1 ratio is dan eveneens 10%: € 5 miljard van € 50 miljard).

Dit voorbeeld maakt ook duidelijk dat als deze bank 11% slechte kredieten heeft die het moet afschrijven, ze meteen failliet zijn (negatief eigen vermogen). Een bank is dan ook een reus op lemen voeten. Daarom ook dat de Basel akkoorden meer en meer de richting uitgaan van fors hogere ratio's want 4% is echt een lachtertje. Sommigen opperen zelfs een dekking van 100% (full reserve).

In Amerika zijn dit jaar (2009) opnieuw reeds 16 banken over kop gegaan. Dit brengt het totaal sinds de crisis op 41 banken. Het is duidelijk dat alle overheidsmaatregelen nog altijd niet voldoende zijn om de crisis te stoppen. Het is wachten op een volgend rondje kapitaalinjecties.

Reverse stock split: onvermijdelijk?

Bedrijven met beursgenoteerde aandelen zijn in het algemeen zeer snel om een stock split uit te voeren bij een stijging van hun aandelenwaarde. Praktisch gezien worden de meeste aandelen genoteerd tussen de 20 en 100€ (of $). Dit blijkt ideaal qua verhandelbaarheid. Wanneer een aandeel bvb. boven de 200€ uitkomt, zal men overgaan tot een splitsing van 1:10. Dit betekent dat je 10 nieuwe aandelen krijgt van 20€ voor één oude aandeel van 200€. Dit geeft vertrouwen aan een aandeel (men verwacht een verdere stijging) en zoals al gezegd een betere verhandelbaarheid. Bij een reverse stock split (omgekeerde aandelen splitsing) liggen de zaken totaal anders.

Een reverse stock split voegt aandelen samen. Tien aandelen van 0,6€ met een reverse split van 10:1 worden dan 1 nieuw aandeel van 6€. U merkt het al: dit wordt vooral gedaan wanneer het aandeel tot een kleine waarde is gedaald. Een reverse split wordt niet uit weelde gedaan, maar van moetens.

Aandelen kunnen soms zo snel in waarde zakken dat je verhoudingen krijgt van 100 tegen 1 voor een reverse split. Bij gewone splitsingen wacht men nooit zolang: hier komt 1:2 of 1:5 zeer vaak voor.

In feite heb je hetzelfde probleem bij een te kleine waarde als bij een te grote. Aandelen van 0,005€ zijn niet echt praktisch om te verhandelen. Je hebt namelijk al een miljoen aandelen nodig voor een bedrag van 5000€. Dit is echter niet de hoofdreden om een reverse split te doen. Er bestaan namelijk 2 belangrijke wetten in het beursgebeuren. Sommige beurzen eisen een minimumwaarde van 1€($) om genoteerd te mogen worden. Verder zijn er vele fondsen (pensioenfondsen) die zichzelf hebben opgelegd om slechts aandelen te kopen met een minimumwaarde van 5€/aandeel. Als men hieraan wil voldoen, kan men niet anders dan een reverse split uitvoeren.

Indien je vandaag naar de beurswaarden kijkt, merk je dat vele aandelen onder de 10€ ($), en zelfs ver daaronder gezakt zijn. Dit strookt niet met de eerder aangehaalde beweringen. De reden is dat een reverse split als zeer negatief wordt beschouwd. Het is duidelijk dat, waar een gewone split uit weelde wordt gedaan, een reverse altijd uit armoede is. De aandelen zijn fel gezakt en een reverse split is dan de bevestiging dat deze daling terecht is. Het bedrijf gelooft namelijk zelf niet meer dat de aandelen terug naar een normale waarde gaan. Na de aankondiging van een omgekeerde splitsing verliezen meer dan 75% van de aandelen nogmaals fors waarde.

Bij verdere daling van de beurzen is het dus wachten op de eerste die het aandurft en als één schaap over het hek is ... .

Hoeveel geld is er in omloop (3)

Bij het oprichten van het Europees Systeem (zie deel 2) werden er een aantal richtlijnen opgesteld in het Verdrag van Maastricht. De belangrijkste taak van de ECB is de prijsstabiliteit. De ECB heeft zichzelf opgelegd om de inflatie onder de 2% te houden. Hiertoe hielden ze 2 belangrijke parameters in het oog: de consumenteninflatie en de geldhoeveelheid (M3-inflatieindicator op langere termijn). Dit hadden ze geleerd van de Duitse bundesbank. Verder hadden ze uitgerekend dat een maximale geldgroei van 4,5% goed is om de inflatie onder de 2% te houden.

Je mag je al de vraag stellen of dit klopt? Kan het niet zijn dat er een evenredig verband is tussen de geldgroei en de inflatie? Laten we eerst de cijfers van de laatste jaren bekijken:

De geldhoeveelheid op 31/12/2008: (de drie opeenvolgende cijfers zijn de veranderingen in 2006,2007 en 2008)

chartaal geld= 711 miljard euro (+11%,+8,1%,+13,4%): oktober 2008 alleen was goed voor een stijging van 5%.

M3=9372 miljard euro (+10%,+11,5%,+7,3%)

Conclusies van deze cijfers:

1. Chartaal geld (munten en biljetten) maakt minder dan 10% uit van de totale liquiditeitenmassa (M3).
2. De stijging van de M3 is veel forser dan de gepubliceerde inflatie (zijn deze juist?)

Je mag meteen concluderen dat de ECB zich niet aan de afspraak van maximale groei van 4,5% gehouden heeft (de eerste jaren zaten ze gemiddeld aan 7%). Terwijl dit voor de Duitse bundesbank pijler nr.1 was, heeft de ECB blijkbaar (en zeker de laatste jaren) de andere kant opgekeken. De ECB heeft zich vooral gefocust op de consumenteninflatie, die laag is door vooral de goedkope import uit Azië. Je mag er echter vanuit gaan dat de hoge groei van de geldhoeveelheid zich ooit zal vertalen in inflatie. Het is nu éénmaal bewezen dat geldgroei leidt tot kredietgroei en inflatie.

De dollar:

Bovenstaande grafiek toont de groei van de geldhoeveelheid gepubliceerd van dollars. U ziet dat het blauw gebied eindigt in 2006. Dit betekent enkel dat de Fed gestopt is met het publiceren van de M3, wegens niet meer relevant. Zo los je natuurlijk ook een probleem op (geleerd van de struisvogels). Het is duidelijk dat het probleem in Amerika vele malen groter is dan in Europa. Het is juist de M3 die aantoont hoeveel krediet er verleend is en is dat nu niet het grote probleem in Amerika? Van zodra ook de ECB stopt met publicatie weet je hoe laat het is. (grafiek van de euro vindt u terug in deel 1)